KOPERNIK - CZŁOWIEK, KTÓRY MIAŁ BYĆ KUPCEM, A STAŁ SIĘ SUPERBOHATEREM
Mikołaj Kopernik - astronom, matematyk, ekonomista, lekarz, duchowny - wszechstronny człowiek Renesansu; największy i najbardziej znany toruńczyk.
Kopernik był przede wszystkim wielkim astronomem - wprowadził do nauki nowożytnej teorię heliocentryczną to znaczy, że Ziemia wraz z innymi planetami krąży wokół Słońca.
NARODZINY
Mikołaj przyszedł na świat 19 lutego 1473 roku w Toruniu, prawdopodobnie w jednym z domów przy ul. św. Anny (obecnie Kopernika) nr 15 lub 17.
JAK WYGLADAŁ POKÓJ MIKOŁAJA?
Dzieci sypiały razem. Ich łóżeczka lub kołyski stały w jednym pokoju, w którym na stałe przebywała jedna służąca, tak zwana bona do dzieci. Mikołaj z rodzeństwem bawil się w różne gry i zabawy np.: rzucanie i kopanie piłki, toczenie obreczy przy pomocy patyka, chodzenie na szczudłach, gra w ganianiego (berka), ciuciubabkę i w chowanego.
OD CZEGO POCHODZI NAZWISKO ASTRONOMA?
Od kopru! Nie chodzi jednak o koper ogrodowy. Kopper (albo Copper) w języku łacińskim, niemieckim i angielskim oznacza miedź (metal, z którego wyrabia się różne pożyteczne przedmioty). Ojciec Mikołaja był kupcem i przez wiele lat handlował miedzią. Być może stąd wzięło się jego nazwisko.
Tata Mikołaja - Mikołaj Mama Mikołaja - Barbara
.
Mikołaj i Barbara Kopernik mieli czworo dzieci: Andrzeja, Barbarę, Katarzynę i najmłodszego Mikołaja.
Gdyby Mikołaj urodził się w biednej rodzinie…
Nigdy nie zostałby astronomem, ani lekarzem, ani prawnikiem. Nauka była zarezerwowana dla osób z bogatych rodzin. Chłopak z rodziny ubogiego szewca mógłby liczyć najwyżej na rok, czy dwa nauki w szkole parafialnej. A najpewniej już jako dziecko trafiłby do warsztatu ojca, aby pomagać w pracy i uczyć się zawodu. Gdyby Mikołaj urodził się w biednej rodzinie na wsi, nie umiałby ani czytać, ani pisać.
SZKOŁA PRZY KATEDRZE
Młody Mikołaj w Toruniu spędził dzieciństwo i młodość.. W rodzinnym mieście rozpoczął naukę w szkole miejskiej przy kościele św. Janów, mieszczącej się przy ul. Szkolnej - obecnie św. Jana, która - jak wykazały badania - odznaczała się wysokim poziomem nauczania, dysponując gronem wybitnych profesorów (jednym z jej rektorów był Łukasz Watzenrode, wuj Kopernika, późniejszy jego protektor) oraz bogatym księgozbiorem, zawierającym m.in. rękopisy i dzieła z zakresu astronomii i astrologii.
WYGLĄD KLASY ZA CZASÓW KOPERNIKA
Klasa niczym nie przypominała dzisiejszej. Nie było w niej ławek ani map na ścianach, obrazków i dekoracji. Nauczyciel mówił stojac na tak zwanej katedrze lub siedzac na ozdobnym krześle. Uczniowie siedzieli na słomie rozścielonej na podłodze lub na twardych długich ławach ustawionych przy debowym stole.
PLAN LEKCJI MIKOŁAJA KOPERNIKA
( nazwy w języku łacińskim)
DOMINICA (dies prima) Niedziela
Saneta Missa et otium - Msza św. i czas wolny
FERIA SECUNDA Poniedziałek
Praecepta gramaticorum - gramatyka
Praecepta dicendi - podstawy retoryki
Musica - muzyka
FERIA TETRIA Wtorek
Dialectica - dialektyka
Geometrica - geometria
Algebrica disciplina - algebra
FERIA QUARTA Środa
Sideralis scientia disciplina - astronomia
Praecepta dicendi - podstawy retoryki
Algebraica disciplina - algebra
Dialectica - dialektyka
FERIA QUINTA Czwartek
Sideralis scienta disciplina - asrtonomia
Algebraica disciplina - algebra
Praecepta grammaticorum - gramatyka
Praecepta dicendi - podstawy retoryki
FERIA SEXTA Piątek
Geometrica - geometria
Dialectica - dialektyka
Dialectica - dialektyka
SABBATUM Sobota
Musica - muzyka
Musica - muzyka
Dialectica - dialektyka
Algebra - dzisiejsza matematyka
Astronomia - nauka o kosmosie
Dialektyka - nauka logicznego myślenia
Retoryka - nauka poprawnej wymowy
CO KOPERNIK MIAŁ W TORNISTRZE?
Nie miał nic, bo nie posiadał tornistra. Do szkoły nosiło się tylko tabliczkę do pisania pokrytej woskiem. Podręczników jeszcze nie znano, więc jedyną książkę miał nauczyciel. Z niej odczytywał lekcje, a uczniowie musieli pilnie słuchać.Szkolne obyczaje byly bardzo surowe. Każde przewinienie karano laniem. Nauczyciel sięgał po rózgę, gdy uczeń nie zapamiętał lekcji, nie nauczył sie czegoś lub zachował się nieelegancko.
DALSZE LOSY
1491
Kopernik udaje się na studia do Krakowa. Ma 18 lat.
1491-1495
Czas studiów na Akademii Krakowskiej. Kopernik zaznajamia się z astronomią, medycyną, arytmetyką i geometrią.
1496
Dwudziestotrzyletni Mikołaj rozpoczyna studia prawnicze na uniwersytecie w Bolonii. Gruntowne wykształcenie w zakresie prawa kanonicznego ma przygotować go do kariery w strukturach kościelnych, planowanej przez wuja Kopernika, biskupa Waczenrodego. Kopernik wykorzystuje studia do pogłębiania zainteresowań astronomicznych, prowadzi też obserwacje nieba.
1497
Kopernik zostaje kanonikiem fromborskim i otrzymuje większe związane ze swą nową funkcją dochody, które umożliwią mu kontynuowanie studiów i zainteresowań naukowych.
1501
Kopernik udaje się do Padwy, by przez kolejne dwa lata studiować medycynę.
1503
Kopernik przenosi się z Padwy do Ferrary, gdzie w maju uzyskuje tytuł doktora prawa kanonicznego, po czym powraca do Prus Królewskich.
1504-1509
Kopernik przebywa na dworze biskupa warmińskiego w Lidzbarku Warmińskim jako jego lekarz. Przygotowuje pierwszy zarys teorii heliocentrycznej.
1510-1512
Opracowuje mapę Warmii i zachodnich granic Prus Królewskich.
1513
Kopernik zostaje poproszony o opracowanie reformy kalendarza. Projekt, któremu astronom poświęcił kilka lat badań i obserwacji, nie został odnaleziony do dzisiaj.
1519
Kopernik pisze traktat o monecie. Opracowuje też mapę zachodniej części Zalewu Wiślanego. Powraca do Fromborka by objąć urząd kanclerza.
1520
Trwa wojna Polski z zakonem krzyżackim. Kopernik organizuje obronę Olsztyna przed spodziewanym atakiem ze strony krzyżackiej.
CO JADŁ KOPERNIK PATRZĄC W GWIAZDY?
W zwykłe dni Mikołaj jadł prawdopodobnie dwa posiłki dziennie: przedpołudniowyzwany prandium i popołudniowy zwany cena. Składały się na nie kasze, warzywa, mięso a także zupy. Do tego pieczywo wypiekane w postaci żytnich chlebów lub twardych słonych podpłomyków.
CZYM KOPERNIK DOKONYWAŁ POMIARÓW NIEBA?
1539
Z dalekiej Wittenbergi przybywa do Fromborka Jerzy Joachim Retyk, matematyk zafascynowany poglądami Kopernika, który nakłania astronoma do opublikowania życiowego dzieła Kopernika "De revolutionibus" ( O obrotach).
1541
Kopernik oddaje do druku rękopis "De Revolutionibus".
1542
Dzięki zaangażowaniu Retyka w Wittenberdze ukazuje się drukiem książka Mikołaja Kopernika o bokach i kątach trójkątów, która weszła później w skład De revolutionibus. W grudniu Kopernik doznaje udaru mózgu i paraliżu lewego boku.
1543
W Norymberdze wychodzi dzieło Kopernika, bez jego zgody opatrzone zmodyfikowanym tytułem "De revolutionibus orbium coelestium" ("O obrotach ciał niebieskich").
Między 7 a 21 maja 1543 Kopernik umiera we Fromborku i zostaje pochowany w miejscowej katedrze.
.jpg)
GDZIE POCHOWANO KOPERNIKA?
Przez ponad 450 lat miejsce pochówku Kopernika było tajemnicą. W 2005 r. podczas badań w katedrze fromborskiej trafiono na szkielet mężczyzny ok. 70 - letniego. Po żmudnych badaniach uznano, że znaleziono grób Kopernika.
Opracowano na podstawie książki pt. "Mikołaj Kopernik - chłopak, który sięgnął gwiazd" Marcina Przewoźnika
Jak naprawdę wyglądał Kopernik?
Dysponujemy wieloma portretami Mikołaja Kopernika, różniącymi się między sobą w stopniu zasadniczym. Wszystkie powstały wiele lat po jego śmierci, stąd rozbieżność w wizerunku uczonego.
Jesienią 2005 roku odnaleziono w katedrze fromborskiej szczątki Mikołaja Kopernika. Na podstawie czaszki specjaliści dokonali komputerowej rekonstrukcji prawdopodobnego wyglądu Kopernika w wieku ok. 70 lat. Oto on.
Dowiedz się więcej
Kliknij w obrazki
Drzewo genealogiczne Koperników
Film pt. "Gwiazda Kopernika"
Astrolog Paul van de Volder poznając10-letniego Kopernika przepowiada mu sławę i wielką przyszłość. Ponownie spotyka syna toruńskiego kupca kiedy Mikołaj w Krakowie rozpoczyna studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Astrolog próbuje nakłonić młodego uczonego aby pozostawił astronomię na rzecz alchemii. Z walki pomiędzy nauką a tajemną wiedzą, rodzi się wiele dręczących naukowca pytań, z których powstaje przełomowe odkrycie.
Kadry z filmu
Obejrzyj film
Sprawdź swoją wiedzę
